نقشه برداری کاداستر
کاداستر از کلمه کاتاستکین به معنی دفتر یادداشت است که در طول زمان در زبان لاتین به کاپتاستروم تبدیل شده و در حال حاضر در زبان های اروپایی به نظامی اطلاق می شود که طی آن کمیت ، مقدار ، نوع ملک و کیفیت مالکیت آن برای کلیه املاک کشور تعیین شود این دیدگاه به‌صورت شفاف در اظهارات افرادی هم چون ناپلئون دیده می شود، وی در سال 1816 درحال تبعید از جزیره سنت هلن گفت : کاداستر فی نفسه می توانست به عنوان سرآغازی راستین از امپراطوری باشد زیرا این به آن معنی بود که تضمین قابل اعتماد برای مالکیت زمین به هر شهروند و هر یک از آحاد ملت و اطمینانی از استقلال فراهم شده است. موضع گیری جهانی در قبال مدیریت زمین و دارایی های مربوطه مشخص‌کننده لزوم وجود و به‌کارگیری کاداستر است ، به‌گونه ای که مجامع بین‌المللی از قبیل سازمان ملل و بانک جهانی آن را در فهرست اهم فعالیت ها و راهکارهای خود قرار داده است این مجامع در بیان دلایل چنین رویکردی به برخی از مزایای کلی و استراتژیک از قبیل بهبود سطح زندگی (برنامه‌ریزی جهت ایجاد عدالت اجتماعی و کاهش فقر) ، حرکت به سمت توسعه پایدار با ایجاد بستری مناسب برای مدیریت موثر زمین و منابع مربوطه به خصوص منابع طبیعی و همچنین ارتقا و بهبود ساختارهای مالی با اعمال مدیریت موثر درآمد های مالیاتی اشاره می‌کنند اهمیت این طرح تا جایی است که محوریت مباحث در برنامه مدیریت شهری ، ارایه شده در قالب برنامه توسعه سازمان ملل ، مرکز اسکان سازمان ملل و بانک جهانی نیز حول کاداستر دور می زند در کل می‌توان گفت ، کاداستر به عنوان بستری مناسب برای انجام مشارکت در زمینه مدیریت زمین و دارایی های زمین در سطح جهانی است.
اهداف کیفی و کمی طرح :تعیین محدوده های قانونی مالکیت انواع مستحداث و اراضی مربوط به افراد حقیقی ، حقوقی ، دولتی و موقوفه مربوط به یک میلیون و 200 هزار هکتار کاداستر شهری و همچنین بازنگری اطلاعات و نقشه ها در طول برنامه و تغییر سیستم موجود ثبت به ثبت نوین (کاداستر) از جمله اهداف کمی این طرح محسوب می شود.
مزایای طرح کاداستر :مزایای این طرح از دو بعد شهروندان و دولت مورد بررسی قرار می‌گیرد سرعت و سهولت دسترسی به اطلاعات ملک ، مستند سازی اطلاعات اراضی در رابطه با شهروندان ، استناد قانونی و دقیق در محاکمات جهت نیل به احقاق حقوق عامه ، افزایش امنیت حقوقی مالکان و آسان سازی معاملات ارضی از جمله مزایای این طرح در رابطه با شهروندان است از بین بردن زمینه های تصرف اراضی دولتی و ملی ، ایجاد توسعه پایدار و امنیت ملی و زمینه سازی تاسیس نظام کارآمد و منصفان برای وصول مالیات اراضی و املاک و هم چنین جلوگیری از بورس بازی زمین در مناطق شهری نیز از جمله مزایای این طرح در رابطه با دولت است و از جمله اهداف کیفی آن می توان به بهره وری بهینه از نظام اطلاعات کاداستری در ارایه خدمات و اطلاعات کاداستری در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به سایر دستگاه های اجرایی و همچنین توسعه علم و فناوری کاداستر ، بومی کردن و کاربردی کردن آن در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور اشاره کرد. کاداستر 2014 تصویری از سیستم های کاداستر آینده در سال 1994 کمیسیون 7 فدراسیون بین المللی نقشه برداران ، چشم اندازی را برای کاداستر مدرن در بیست سال آینده ترسیم کردند که به کاداستر 2014 معروف است این کمیسیون یک طرح عملیاتی را در این خصوص تهیه کرد که نتایج کار و چشم انداز به دست آمده از این گروه کاری تاثیر زیادی بر اصلاحات کاداستر در سطح بین المللی داشت چشم انداز کاداستری تهیه شده توسط این گروه کاری ، به طور کامل تغییرات نقش دولت ها در جامعه ، رابطه رو به تغییر انسان و زمین ، تاثیر شگرف فناوری روی اصلاحات کاداستر ، نقش رو به تغییر نقشه برداران در جامعه و نقش روز افزون بخش خصوصی در عملیات کاداستر را مورد بررسی و تاکید قرار داده است در همین راستا سازمان ثبت اسناد و املاک کشورمان نیز با توجه به اصول کاداستر 2014 ، طرح بهینه سازی سیستم کاداستر در ایران را در برنامه کاری خود قرار داده است.
مراحل تهيه نقشه کاداستر به روش مستقيم زمينی :در تهيه نقشه كاداستر به روش مستقيم زميني چون انتقال ارتفاع براي منطقه و همچنين ارتفاع دقيق ايستگاهها مورد نياز نمي باشد بنابراين در تهيه نقشه كاداستر به روش مستقيم زميني مراحل گفته شده بالا تهيه نقشه به روش توپوگرافي در تهيه نقشه كاداستر به روش مستقيم زميني مشترك مي باشد. و مرحله (ترازيابي مستقيم بين تمامي رئوس پيمايشهاي اصلي و فرعي ) اجراء نمي شود و در مرحله (برداشت جزئيات) نيز چون هدف فقط بدست آوردن حدود املاك همراه با اطلاعات توصيفي مربوط به آنها مي باشد و وضعيت توپوگرافي منطقه مورد نظر مانيست بنابراين فقط از حدود املاك , بسته به مقياس نقشه درخواستي علاوه بر نقاط شكستگي هر دو سانتيمتر به دو سانتيمتر در مقياس نقشه نقطه برداشت مي‌كنيم و همچنين براي هر ملك يك كد اختصاص داده و كليه مشخصات ملك را بسته به نياز كارفرما از جمله مشخصات مالك (نام مالك , نام پدر , نام شركاء و نام پدر شركاء) و نوع كاربري (تجاري , اداري , مسكوني , زراعي همراه با نوع كشت و نوع آبياري , مرتع , جنگل و...) و مساحت ملك و … به همان كد نسبت مي دهيم. در مرحله بعد به صورت زير انجام مي شود.
ترسيم و كارتوگرافی در تهيه نقشه كاداستر :در اين مرحله نيز چون عوارض برداشتي را در سر زمين به صورت قطبي يعني طول و زاويه ذخيره مي كنند به منظور ترسيم اطلاعات برداشتي بايستي دوربين ها را در دو فرمت Mdt و Gsi تخليه نموده و پس از Edit اوليه اطلاعات برداشتي با استفاده از برنامه Gtopo اطلاعات را تبديل به مختصات سه بعدي كارتزين كرد و سپس اطلاعات مختصات حاصل را در فرمت مخصوص خود در يك File، Land Desktop فراخواني مي كنيم و پس از كنترل هاي لازم مسطحاتي ، با استفاده از كروكي هاي تهيه شده براي هر File و همچنين كد نقاط برداشتي ، عمليات ترسيم و لايه بندي هاي اوليه در محيط Land انجام مي شود. لازم به ذكر است كه هر File در اين عمليات مربوط به يك استقرار دوربين مي باشد. در فعاليت پس از ترسيم اين File ها لازم است علامت هاي برداشت زميني نيز آنرا تاييد نمايند سپس كليه اطلاعات كنار هم در يك File كلي Merge مي شود. پس از Merge اين اطلاعات بايستي Overlap ها در يك مرحله Edit شوند و بعد با استفاده از اين File كلي Gap هاي موجود در منطقه و اشكالات ديگر شناسايي شده و عمليات برداشت مربوط به آنها انجام مي شود. براي اين برداشت ها نيز روال سابق تكرار مي شود. زمانيكه Job از لحاظ عوارض مسطحاتي تكميل شد اقدام به شيت بندي آنها در محيط Land Desktop مي‌كنيم اين شيت بندي مربوط به عوارض مسطحاتي مي باشد ، و در نهايت و به صورت DWG از آنها خروجي تهيه شود. با تهيه DWG عمليات در محيط Land Desktop خاتمه مي يابد و ادامه عمليات در محيط AutoCAD ادامه مي يابد. در محيط CAD ابتدا لازم است كه شيت هاي عوارض را بر روي يكديگر Insert كنيم در اين مرحله عوارض به صورت كامل لايه بندي می شوند و رنگ و نوع خطوط آنها نيز به فرم استاندارد تبديل می شود ، تك تك حدود املاك كه به صورت محيط بسته هستند بايد كنترل گردند زيرا در مرحله مساحت زدن به حدود املاك , محيط هاي باز درنرم افزار AutoCAD اجراء نمي شود. سپس كد هاي مربوط به هر ملك را در مركز ملك قرارمي دهيم و با توجه به اندكس تهيه شده نقشه مجددا شيت بندي مي شود و بر روي نقشه ها Grid و Legend مناسب اضافه مي شود و در نهايت شيت ها از كليه جهات چك مي شود.